زندگی امروز- نزدیک به دو سال از حملات شیمیایی گروههای تروریستی و تکفیری در سوریه میگذرد. این میان دولتهای غربی و گروهها و فعالان بهاصطلاح حقوق بشری هنوز و همچنان پیگیر تحقیق و تفحص برای یافتن عامل اصلی این حملات هستند؛ به این امید واهی که شاید کوچکترین دلیلی برای ربط دادن جنایت فوق به دولت سوریه بیابند.
با این میزان از اشتیاق برای رسوا کردن عامل اصلی حملات شیمیایی به مردم بیدفاع شهرهای خان شیخون و دوما، تنها سوالی که به ذهن متبادر میشود این است که چرا واشینگتن، برلین، پاریس و لندن با این میزان از حساسیت همچنان تمایلی برای روشن کردن زوایای تاریک دهشتناکترین کشتار با سلاحهای شیمیایی در اواخر قرن بیستم، یعنی فاجعه حلبچه از خود نشان نمیدهند. جنایتی که در سالروز آن قرار داریم و سه دهه از وقوع آن میگذرد.
قتل عام ٥هزار غیر نظامی
سیویک سال پیش در چنین روزی، برابر ١٦ مارس ١٩٨٨ میلادی، شهر کردنشین حلبچه در شمال عراق هدف یکی از شدیدترین بمبارانهای شیمیایی که تاریخ معاصر به یاد دارد، قرار گرفت. این حمله که ذیل عملیات انفال (قتل عام برنامهریزیشده کردهای عراقی) و به دستور شخص صدام حسین انجام شد، دو روز - از ١٦ تا ١٧ مارس ١٩٨٨ - به طول انجامید و وسعت حمله تا حدی بود که در محدوده فرود آمدن خمپارهها و بمبهای شیمیایی هیچ موجودی اعم از انسان و حیوان زنده نماند.
حمله شیمیایی حلبچه مرگ ٥هزار زن، مرد و کودک را در پی داشت و شدت فاجعه باعث شد خبرنگاران خارجی بلافاصله و به میل خود راهی ایران شوند و به ثبت تصاویر آن بپردازند. سالها بعد و در پی اشغال عراق از سوی آمریکا، صدام حسین و علی حسن المجید با بوسهزدن به طناب دار تقاص جنایاتی که در حق مردم کشور خود روا داشته بودند را دادند اما همان زمان و در جریان جلسات دادگاه نیز کسی از آنها نپرسید تکنولوژی ساخت این سلاحهای مرگبار از سوی چه کسانی در اختیار رژیم بعث قرار گرفته بود.
بازرگان هلندی یا تاجر مرگ
دستداشتن برخی کشورهای اروپایی خصوصا آلمان در تجهیز عراق به مواد اولیه ساخت سلاحهای شیمیایی بارها در رسانههای بیطرف مورد بررسی قرار گرفته و به انحای مختلف اثبات نیز شده است. دستگیری بازرگان هلندی فرانس فان آنرات در ایتالیا، آن هم یکسال پس از فاجعه حلبچه و به اتهام فروش مواد اولیه تهیه گازهای کشنده ویایکس، سارین و خردل به رژیم صدام حسین، میتوانست دست تجهیزکنندگان قاتل کودکان کُرد به سلاح شیمیایی را برای جهانیان رو کند.
اما در کمال تعجب فان آنرات از ایتالیا به عراق گریخت و تا زمان سقوط صدام همچون یک میهمان عزیز از او پذیرایی شد. هرچند که او پس از سقوط صدام مجددا محاکمه و به ١٧سال حبس محکوم شد، اما در جریان دادگاه هیچ سوالی از تامینکنندگان و پشتیبانان اروپایی ارسال این مواد به عراق از فان آنرات پرسیده نشد. امروز نیز کسی دنبال جواب این سوال نیست شاید به این دلیل که همه پاسخ را میدانند، اما ترجیح میدهند از کنارش به سادگی بگذرند.